Zbiór swoich ulubionych linków w sieci posiadam od ponad 10 lat. Do tej pory były to zwykłe statyczne strony www, umieszczone na publicznym serwerze, które musiałem aktualizować ręcznie. Pomysł na stworzenie odpowiedniego systemu z bazą danych pojawił się już kilka ładnych lat temu ale ze względu na inne prywatne przedsięwzięcia nie mógł doczekać się realizacji. W końcu udało mi się wygospodarować nieco czasu i korzystając z kilkudniowej przerwy między świątecznej postanowiłem, w końcu, uporządkować swoje ulubione w taki sposób, jak powinno to być zrobione od początku czyli w postaci serwisu social bookmarking.
Tak oto powstał nowy Tomiga Links – serwis pozwalający na katalogowanie swoich ulubionych linków online i dzielenie się nimi z innymi użytkownikami. Podobne serwisy tego typu (np. Delicious) nie do końca spełniały moje oczekiwania, stąd też potrzeba własnej, skrojonej pod moje potrzeby, implementacji. Udostępniłem go publicznie więc może być używany przez każdego, komu przypadnie do gustu.
Dla kogo
Od razu uprzedzam, że system skierowany jest raczej do geeków i osób bardzo dobrze zorganizowanych, gdyż jest nieco bardziej skomplikowany w swojej idei niż np. Delicious. W zamian oferuje za to większą kontrolę na swoją kolekcją linków i bardziej skompresowaną formę wizualizacji (więcej linków można umieścić na stronie). Zanim jednak zdecydujesz się go wypróbować, przeczytaj ten wpis oraz dodatkowe materiały, które udostępniłem, opisujące jego działanie i ogólne założenia (odnośniki do nich znajdziesz na końcu tego tekstu).
Linki, Kategorie, Strony i Ulubione
Kilka podstawowych pojęć, które należy przyswoić zanim rozpocznie się pracę z serwisem.
Link – link do konkretnej strony posiadający swój tytuł, tagi go opisujące i dodatkowy opis
Kategoria – zbiór linków uporządkowany wg określonego klucza, zależnego od kategorii
Strony – pojedyncze strony wyświetlające zbiór wybranych kategorii
Ulubione strony – z pośród wszystkich stron zarejestrowani użytkownicy mogą wybrać sobie do wyświetlania tylko te które ich interesują
Użytkownicy, grupy i uprawnienia
Z systemu może korzystać każdy. Jako Gość, bez potrzeby rejestracji, otrzymuje się dostęp do wszystkich publicznych stron, kategorii i linków, stanowiących całkiem sporą bazę wstępnie uporządkowanych i sprawdzonych adresów url. Jako gość możesz nawet dodawać nowe linki ale zanim pojawią się one w serwisie muszą przejść przez proces moderacji. Ograniczeniem niezalogowanego użytkownika jest brak możliwości tworzenia własnych kategorii i stron.
Pełny dostęp do systemu można uzyskać po zarejestrowaniu (trzeba podać działający adres e-mail). Użytkownik zarejestrowany ma możliwość tworzenia wszystkich rodzajów elementów (link, kategoria, strona oraz dodatkowo może wybierać swoje ulubione strony).
Każdy z elementów (link, kategoria bądź strona) może być publiczna (czyli widoczna dla wszystkich użytkowników serwisu), bądź prywatny czyli widoczna tylko dla użytkownika, który go stworzył.
Dodatkowo, elementy prywatne można udostępniać w grupie. Element taki widoczny jest wówczas również dla członków grupy, otrzymują oni też możliwość edycji tego elementu.
Linki mogą być edytowane tylko przez jego właściciela lub członków grupy. Zapobiec ma to przypadkowemu mieszaniu w mojej bazie linków.
UWAGA: Funkcjonalność grup nie posiada interfejsu webowego tak więc jeżeli chcecie stworzyć grupę lub kogoś do niej dodać musicie skontaktować się bezpośrednio ze mną.
Linki
Link to konkretny adres url. Posiada on następujące właściwości: url, tytuł, opis, widoczność, język (wersja językowa danej strony), tagi (słowa kluczowe) go opisujące.
Sprawdzanie linków
Przy wprowadzeniu adresu url system automatycznie próbuje pobrać o nim takie dane jak: tytuł, opis oraz tagi. Na podstawie nazwy domeny rozpoznawany jest także język. System analizuje nagłówek http zwracany przez serwer dla danego url. Pozwala to na sprawdzenie czy strona istnieje i ewentualnie czy nie jest przekierowaniem na inną (właściwą) stronę.
Nie zawsze sprawdzanie strony powiedzie się sukcesem. Stąd też może się zdarzyć, że system zwraca informacje o błędnym linku, podczas gdy wpisując go bezpośrednio w przeglądarce działa on bez problemów. Jeżeli chcemy dodać taki adres do systemu powinniśmy zaznaczyć opcję „Nie sprawdzaj adresu„. Więcej o tym parametrze i sposobie go wykorzystania znajdziecie w sekcji poświęconej sprawdzaniu statusu adresu oraz używaniu serwisu w intranecie (sieciach korporacyjnych).
Kategorie
Kategoria to zbiór linków uporządkowanych wg klucza. Jakiego rodzaju jest to klucz definiuje typ kategorii. W systemie znajdziemy następujące ich rodzaje:
- Tagi – linki do tej kategorii przyporządkowywane są dynamicznie na podstawie tagów je opisujących
- L8R – specjalny typ kategorii opisywanej tagiem ‚l8r’ są to linki do przejrzenia na później (zwane często 2read czyli do przeczytania)
- Nowe – kategoria wyświetla 25 ostatnio dodanych linków
- Najpopularniejsze – kategoria wyświetla 25 najczęściej klikanych linków w serwisie (tylko jedna taka kategoria w serwisie)
- Meta Kategoria (Meta) – kategoria kategorii, możesz do niej dodać kilka kategorii (manualnych), które wizualnie będą wyglądać jak jedna kategoria, oddzielana specjalnym separatorem
- Manualna – kategoria do której użytkownik sam wybiera linki manualnie
Oprócz typu, pozostałe wspólne elementy dla każdej kategorii to: nazwa, opis, widoczność (prywatna czy publiczna).
Strony
Na stronach wyświetlane są wybrane przez użytkownika kategorie. Strony posiadają tylko kilka właściwości. Oprócz nazwy, opisu, widoczności definiujemy liczbę kolumn w których będą wyświetlane kategorie.
O Tagach
System jest w stanie automatycznie pobrać podstawowe informacje o podanym url. Niestety w przypadku tagów bardzo ostrożnie należy podchodzić do propozycji ich autorów. Zdarza się bowiem że liczba i dobrane tagi są optymalizowane pod wyszukiwarkę w taki sposób aby wygenerować jak najwięcej słów kluczowych nie koniecznie związanych z bezpośrednim tematem strony.
Zobaczmy to na przykładzie portalu wirtualnej polski. http://wp.pl zwraca domyślnie następujące tagi:
wp, wirtualna polska, wirtualna, polska, katalog, katalog www, firmy, encyklopedia, pogoda, wiadomosci, program, telewizja, sklep, kawiarenka, mp3
Jak widać liczba tagów, które opisują ten serwis jest duża i zamiast dostarczać konkretnych informacji wprowadzają tylko szum informacyjny. Dlatego też sugeruję ograniczyć liczbę słów kluczowych opisujących dany adres url do minimum. System sam z siebie wprowadza ograniczenie na maksymalnie 15 tagów opisujących dany adres.
I tak w przypadku wirtualnej polski wystarczą dwa określenia: portal informacyjny oraz news.
Dlaczego nie używać zbyt ogólnych określeń dla tagów
Kategoria typu tagi automatycznie grupuje wszystkie linki zawierające dane słowo kluczowe. Dlatego w przypadku słowa portal wrzucą nam do jednej kategorii mnóstwo nie powiązanych ze sobą tematycznie stron. Może to być portal informacyjny, portal fotograficzny, portal o grach czy portal o modzie. Ostatecznie okaże się, że tak zdefiniowana kategoria będzie bezużyteczna za względu na fakt zawierania bardzo dużej ilości różnych serwisów. Dodatkowo będzie zajmować bardzo dużo miejsca na stronie, rozbijając jej spójność oraz kompozycję.
Stąd też zarówno tagi opisujące konkretne linki jak i kategorie powinny być dosyć szczegółowe. Jak w powyższym przykładzie jeżeli jest to portal to o czym np. portal o grach jeżeli blog to też konkretnie o jakiej tematyce np. blog o projektowaniu gier.
UWAGA: kategorie typu tagi umożliwiają definiowanie kilka różnych tagów do niej trafiających jednak można je łączyć tylko spójnikiem LUB (czy trafiają tam linki opisane przynajmniej jednym z podanych słów kluczowych)
Dlaczego nie nadużywać kategorii typu tagi
Używanie kategorii typu tagi wydaje się na pierwszy rzut oka bardzo kuszące. Niestety prostota jej użycia ma swoje wady. Załóżmy, że stworzyliśmy sobie prywatną kategorię Motocykle opisanej tagiem motor. W prosty sposób dodajemy tam nowe serwisy mające takie słowo kluczowe. Problem pojawi się w momencie kiedy jakiś inny użytkownik postanowi też dodać jakiś link opisany, tym dosyć popularnym słowem. Choć kategoria jest prywatna i inni użytkownicy nie mogą jej zmieniać (np. modyfikować tagów ją definiującą) to ponieważ kategoria tego typu generowana jest automatycznie w czasie rzeczywistym w naszej kategorii pojawi się ten nowy link, którego nie chcieliśmy.
Dlatego jeżeli planujemy dodać do ulubionych nasze najczęściej używane strony www to warto skorzystać z kategorii manualnej. W przeciwieństwie do kategorii tagi mamy nad nią pełną kontrolę gdyż sami (manualnie) dodajemy do niej linki. Wymaga to nieco więcej zachodu ale pozwala na utrzymanie naszych kategorii w takim kształcie jaki chcieliśmy.
Szeregowanie elementów
Zarówno strony jak i kategorie na stronie można przestawiać miejscami wg własnych preferencji. Mechanizm drag&drop nie jest póki co dostępny dlatego też, kilka słów na temat tego w jaki sposób można to zrobić aktualnie.
Aby przenieść stronę wystarczy kliknąć na ikonę 
a następnie na taką samą ikonę przy innej stronie (przed którą chcemy wstawić wcześniej zaznaczoną stronę).
W podobny sposób można również przesuwać kategorie w obrębie danej strony. Wystarczy kliknąć na jej nagłówek (wolne miejsce między nazwą a ikonami), a następnie nagłówek kategorii na miejsce której chcemy ją umieścić.
Nie można przesuwać linków, aby zmienić kolejność linków w kategorii należy skorzystać z opcji sortowania kategorii.
Sprawdzanie statusu adresu url
Częstym problemem w przypadku dużego zbioru ulubionych linków jest ich dezaktualizacja. Internet jest bardzo dynamicznym tworem, co chwilę pojawia się wiele nowych stron, podobnie też co chwilę strony znikają, bądź zostają przeniesione pod inne adresy. Tomiga Links oferuje mechanizm pozwalający na sprawdzenie takich sytuacji poprzez sprawdzanie i wyświetlanie statusu strony.
W przypadku gdy serwis wykryje, że coś jest nie tak z daną stroną obok odnośnika pojawi się specjalna ikona informacyjna.
Analiza statusu strony bazuje na informacjach zwracanych przez serwer w nagłówku http. Stąd też nie jest ona zawsze w 100% pewna. Zdarza się, że witryny o popularnych adresach są przekierowaniami na wewnętrzną stronę (np. do logowania). W przypadku stron działających pod sprawdzonymi adresami, aby uniknąć sytuacji o niepokojących monitach, wprowadziłem dodatkową opcję “nie sprawdzaj adresu”. Zaznaczenie jej, przy dodawaniu nowego adresu sugeruje, że na pewno podana strona działa i nie chcemy aby była ona sprawdzana przez system.
W jaki sposób sprawdzić status adresu url
Status strony sprawdzany jest w momencie jej dodawania (o ile nie zaznaczyliśmy opcji “nie sprawdzaj strony”). Później można go sprawdzić poprzez menu kontekstowe kategorii gdzie znajduje się opcja sprawdź status. W przypadku gdy system wykryje jakiś problem ze stroną obok linka wyświetli odpowiednią ikonę ostrzegawczą. Najechanie kursorem na ikonę spowoduje pokazanie się informacji o typie zwracanego błędu.
Docelowo funkcjonalność ta ma działać w tle (okresowo wszystkie linki będą automatycznie sprawdzane) przezroczyście dla użytkowników. Na razie może zostać wywołana ręcznie przez użytkownika.
Używanie systemu w intranecie (sieciach korporacyjnych)
Strony umieszczone w intranecie, ze względu na potrzebę autoryzacji (posiadanie odpowiednich uprawnień) nie będą poprawnie wykrywane przez serwis. W przypadku dodawania takiego rodzaju stron niezbędne jest więc zaznaczanie opcji „nie sprawdzaj adresu” i ręczne uzupełnienie wszystkich wymaganych informacji.
Materiały dodatkowe
Powyższy tekst oprócz ogólnego opisu systemu, podaje wskazówkami jak efektywnie z niego skorzystać. W celu szybkiego wprowadzenia do jego użytkowania przygotowałem dwa dokumenty .pdf (z większą ilością obrazków) i informacji szczegółowych.
- Podstawowe informacje o interfejsie – prezentuje opis stron WWW, poszczególnych elementów i ich wykorzystania
- Skrócony opis systemu – więcej o idei i zasadach działania serwisu
Sam serwis znajdziecie pod adresem: http://links.tomiga.net
Choć to nadal wersja alpha i jeszcze wymaga pewnych szlifów, to system nadaje się do użytku i można z niego korzystać. Oczywiście wszystkie uwagi, komentarze czy pomysły odnośnie jego działania są mile widziane.
Tomiga Blog 
2 myśli na temat “Tomiga Links mój system zarządzania ulubionymi linkami”